Door stijging van de zeespiegel en extremer weer wordt de kans op overstromingen en wateroverlast in Nederland groter, maar ook periodes van droogte kunnen voorkomen. In Nederland zijn meerdere partijen betrokken in het geval van hoogwater of droogte. Rijkswaterstaat en de waterschappen zijn de waterbeheerders in Nederland. Zij zorgen er onder meer voor dat er voldoende water is. En dat het land is beschermd tegen overstromingen. Daarnaast zijn ook provincies en gemeenten betrokken bij het waterbeheer.
Betrokken partijen bij hoogwater en droogte
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt het beleid op voor de bescherming tegen overstromingen. Ook bepaalt dit ministerie binnen welke kaders de andere overheden hun taken op het gebied van bescherming uitvoeren. Het beheer van oppervlaktewaterlichamen en waterkeringen berust bij de minister en bij de waterschappen. In enkele gevallen (havens, vaarwegbeheer) ligt dit bij een gemeente of provincie.
Daarnaast kunnen in Nederland periodes van droogte optreden. Als deze situatie verergert kunnen er watertekorten ontstaan, waarbij besluiten nodig zijn over de prioritering bij het verdelen van schaars water. Als het gaat om deze waterverdeling tijdens droogte, zijn Rijkswaterstaat en de waterschappen verantwoordelijk voor de uitvoering van het waterbeheer in normale en bijzondere omstandigheden. De provincies zijn dat voor het diepe rondwaterbeheer en in veel gevallen het nautisch beheer op regionale vaarwegen.
Crisisbeheersing
Voor situaties met (dreigend) hoogwater of watertekorten en droogte is landelijk een crisisorganisatie ingericht.
-
Het Watermanagementcentrum Nederland heeft een belangrijke rol bij de landelijke informatievoorziening zowel bij hoogwater als droogte.
-
De Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingen van het Watermanagementcentrum Nederland informeert in een vroeg stadium de partners bij verwacht hoogwater.
-
De Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling van het Watermanagementcentrum Nederland monitort het hele jaar de rivierafvoeren en andere relevante indicatoren, en is alert op dreigende watertekorten.
Het Watermanagementcentrum Nederland werkt bij de uitvoering van deze taken nauw samen met de regionale diensten van Rijkswaterstaat, het Verkeerscentrum Nederland, het Scheepvaartverkeerscentrum, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het KNMI, kennisinstituten, de waterschappen, provincies en veiligheidsregio’s.
Voor hoogwater en overstromingen is de werking van de nationale crisisstructuur en besluitvorming die hieraan gekoppeld is, verder uitgewerkt in het Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen.
De rol van het DCC-IenW
In het geval van watertekort en (dreigend) hoogwater stemt het DCC-IenW de aanpak en vervolgmaatregelen af met het Nationaal Crisiscentrum van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Als er meerdere ministeries bij betrokken zijn, wordt ook advies gegeven over nationale opschaling. Het DCC-IenW werkt samen met al die partijen en is verantwoordelijk voor een adequate informatievoorziening en voor de (informatieve) opschaling binnen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen
Daarnaast neemt het DCC-IenW deel aan de Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen (SMWO). De SMWO is in Nederland dé waterautoriteit op het gebied van preperatie op watercrises. De stuurgroep zorgt voor de verbinding tussen de crisispartners in waterkolom en de algemene kolom.
De Scope van de stuurgroep SMWO:
- Focus op de voorbereiding en respons op watercrises in het algemeen (overstromingen, wateroverlast, watertekort, waterverontreiniging).
- Voor overstromingen wordt invulling geven aan de uitvoering van de 3e laag van de meerlaagsveiligheid.
