Bij de incidentbestrijding gevaarlijke stoffen waren van oudsher vooral de Brandweer en de GGD betrokken. Tegenwoordig zie je steeds vaker dat ook een actieve rol is weggelegd bij drinkwaterbedrijven en andere instituten die zich bezighouden met milieu en drinkwater. Tijdens de webinar op dinsdag 6 oktober werd een kijkje genomen achter de schermen bij het RIVM. Wat is hun rol bij gevaarlijke stoffen? En werden we meegenomen in het werk van de NVIC tijdens een incident uit 2019.
Opening
De webinar begint met de dagopening van Tony Hoogendoorn, coördinator van het Crisis Expert Team milieu en drinkwater, en werkzaam bij het DCC-IenW. Waar normaal gesproken experts fysiek en in een panel met elkaar in discussie gaan en informatie delen, moest dit jaar een andere wijze van interactie worden gekozen. Zo waren er diverse partners vanuit hun (thuis)werkplek ingelogd om de digitale webinar live mee te maken, waaronder deelnemers van de brandweer, de GGD, een drinkwaterbedrijf en milieu-experts. Interactie vond plaats via een chat waarin deelnemers hun vragen konden stellen aan het panel. Hier werd goed gebruik van gemaakt.
Deel 1: Interventiewaarden
Het eerste deel van de webinar stond in het teken van het RIVM en interventiewaarden. Er werd gestart met de vraag: is men al bekend met de interventiewaarden? Een enkeling nog niet, wat het des te leuker maakte voor de spreker Peter Bos, werkzaam als risicobeoordelaar bij het RIVM, om hier verder inzicht in te geven. Interventiewaarden zijn ontwikkeld voor de GGD of de brandweer om het niveau van gevaar van stoffen en de gezondheidseffecten hiervan in te schatten. Peter: “Als je geen tijd hebt, ga je niet eerst de stofdocumenten met bijbehorende interventiewaarden bekijken. De meeste experts hebben het wel een keer gezien, maar zijn er verder niet bekend mee.” Interventiewaarden bestaan al sinds de jaren ‘90 naar aanleiding van het Bhopal-incident in 1984. De behoefte aan duidelijkheid over wat de effecten van gevaarlijke stoffen zijn, was meer dan ooit nodig. Er bestaan in totaal voor drie verschillende niveau’s interventiewaarden, namelijk: de voorlichtingsrichtwaarde, alarmeringsgrenswaarde en levensbedreigende waarde en daarvoor dan weer voor 6 tijdsduren van blootstelling. Internationaal worden de waardes ook met elkaar afgestemd. Zo zijn de Nederlandse interventiewaarden gebaseerd op de ‘philosophy of intervention values’, oftewel de 4-D levels. In de loop van de tijd zijn er nieuwe interventiewaarden afgeleid, welke ontstaan zijn vanuit nieuwe kennis over bepaalde stoffen. De interventiewaarden inclusief effecten van de stoffen zijn ook van belang voor goede (crisis)communicatie. Peter geeft aan dat er aan het einde van 2020 een nieuw interactief document zal komen waarin alle stoffen staan en waarin een overzicht is van de nieuwe en oude interventiewaarden, want sommige stoffen kennen (nog) geen nieuwe interventiewaarden. Klik hier voor meer informatie over de interventiewaarden.
Deel 2: Fosfine intoxicatie
Het tweede deel werd ingevuld door Maaike Sikma, intensivist bij de Intensive Care en arts-achterwacht bij het NVIC. Door alle drukte rondom de coronacrisis heeft zij tijd weten vrij te maken om de deelnemers iets te vertellen over fosfine intoxicatie. “Fosfine,” zo vertelt Maaike “kun je aan een paar dingen herkennen.” De deelnemers vullen via de chat in wat zij denken dat het goede antwoord is, zoals een knoflook- en visgeur en het feit dat fosfine ook licht ontvlambaar is. Maaike vertelt dat beide beweringen waar zijn en start vervolgens met het incident dat in 2019 plaatsvond. Een fosfinevergiftiging van een schippersechtpaar. Er werden uiteindelijk metingen gedaan door de brandweer en wat bleek? Het echtpaar had lading ontvangen in de haven van Amsterdam, maar de lading had eerst in een ruim van een ander schip met fosfinetabletten gelegen. De concentratie die uiteindelijk gemeten werd in het ruim en de woongedeelten had een hoge concentratie aan fosfine en dit had nadelige effecten voor de gezondheid van zowel de man en vrouw als hun hond die ook aan boord was. Het incident toont aan dat het van belang is dat mensen op de hoogte zijn van de risico’s van vergiftigingen. Klik hier voor meer informatie over de mogelijke gezondheidseffecten en behandelingsmogelijkheden bij vergiftigingen.
Al met al was het een hele interessante ochtend waarin de deelnemers in vogelvlucht zijn meegenomen in de wereld van de incidentbestrijding gevaarlijke stoffen en de risico’s hiervan in het dagelijkse leven. Experts in binnen- en buitenland dienen elkaar ten tijde van een incident of crisis gemakkelijk weten te vinden. Het DCC-IenW hoopt dit in 2021 te kunnen waarmaken door weer een fysieke netwerkdag te organiseren.
